Citatenschriftje – Danny Van De Velde

Het denkwerk voor ‘De moed om mens te zijn’ begon lang geleden met het aanleggen van een citatenschriftje. Enkele treffende citaten nestelden zich in mijn geheugen en werden de pijlers van mijn levenshouding.

In de klassieke oudheid, toen filosofie nog levenskunst was en een bron van zelfsturing, leerden mensen de kerngedachten van de filosofische school waartoe ze behoorden uit het hoofd, om ze figuurlijk gemakkelijk bij de hand te hebben als ze in een moeilijke situatie verzeild raakten.

Sommige Grieken schreven die kernspreuken op in wat wij vandaag een aantekenboekje zouden kunnen noemen. Ze noemden deze notities hypomnemata. Zo’n schriftje met aantekeningen was geen dagboek, maar eerder een werkboek. Het was de bedoeling om de verzamelde ideeën die je ergens gelezen had te bewerken.

Over wat je neergeschreven had, moest je verder reflecteren, mediteren en discussiëren met anderen. De notities moest je af en toe herlezen, actualiseren en in overeenstemming brengen met je eigen levensvisie. Een van de bekendste hypomnemata die nog steeds in boekvorm wordt uitgegeven, zijn de zogenaamde Overpeinzingen van keizer Marcus Aurelius.

Toen ik nog aan de unief studeerde, nam ik me voor om een notitieschriftje met kernspreuken aan te leggen. Telkens ik een citaat, versregel, aforisme, liedfragment, een uitspraak of wat dan ook las dat me trof, schreef ik die over in mijn schriftje. Nu, meer dan veertig jaar later ben ik aan mijn derde werkboekje. Door deze gedachten zorgvuldig bij te houden en te herlezen, werden ze na een tijd een stukje van mezelf. Een van mijn allereerste notities, is ondertussen een levensmotto geworden.

Waak over je gedachten, straks worden ze je woorden.
Waak over je woorden, straks worden ze je daden.
Waak over je daden, straks worden ze je gewoonten.
Waak over je gewoonten, straks worden ze je karakter.
Waak over je karakter, straks wordt het je bestemming.
Auteur onbekend

Ik heb de citaten die me aanspreken en die voor mij kernspreuken geworden zijn, geordend in een zestal rubrieken.

Amor fati (hou van je lot)

Quand on a pas ce qo’on aime, il faut bien aimer ce qu’on a.
Corneille

In het leven gaan de dingen soms in de juiste richting, zonder dat je het weet.
Johan Verminnen

Het doet er niet zozeer toe wat wij van het leven verwachten, dan wel wat het leven van ons verwacht.
Viktor Frankl

Amor mundi (hou van de wereld)

Omdat de mens er is, is in de duisternis zeker licht, is in de verschrikking het heil en is in de stompheid van andere mensen de grote liefde verborgen.
Martin Buber

Zij die waakzaam zijn kennen slechts één wereld die hun gemeenschappelijk is; zij die slapen vervallen ieder in hun eigen wereld.
Heraclitus

Is deze wereld goed of slecht? Dat ligt eraan waar je hem mee vergelijkt.
György Konrád – De oude brug

Word wie je bent

Wat jij loslaat, kan jou niet langer vasthouden.
Ernst Ferstl

Niet de boeken die ik lees maar de boeken die ik herlees, onthullen iets over mezelf.
Auteur onbekend

La vérité pour l’homme, c’est ce qui fait de lui un homme.
Antoinne de Saint-Exupéry – Terre des hommes

Je wordt al geboren, je wordt al begraven; waarom zou je ook nog worden geleefd?
Loesje

Je levensweg

Je koplampen verlichten slechts een paar meter van de donkere weg die voor je ligt, en toch is dat genoeg om door te rijden en blijvende vooruitgang te boeken.
Ryan Holiday – Het geluk is met de dapperen

Want het geheugen is net een fiets die razendsnel een helling af rijdt, tegen de wind in. Of je wilt of niet, allerlei brokjes kennis die met de wind aan komen waaien, blijven aan je kleven, waaien je mond in, blijven in je haar hangen of op je huid plakken.
Elif Shafak – Het luizenpaleis

Ons leven slingert heen en weer in een notedop.
Benno Barnard

Good intentions (goede voornemens)

Wanneer het kwaad komt zoals de regen valt, roept niemand meer: stop!
Bertolt Brecht

Trouw is de kern van iedere moraal. Waarom zou ik de belofte die ik gisteren heb afgelegd nakomen, want ik ben vandaag toch niet meer dezelfde? Waarom? Uit trouw.
André Compte–Sponville – Kleine verhandeling over grote deugden

Voordat je iemand beoordeelt, moet je drie manen in zijn mocassins lopen.
Indiaans gezegde

Het niet te temmen leven

Sommige zaken leer je bij windstilte, andere bij storm.
Auteur onbekend

Wat zou het geluk zijn als het niet zich meten zou aan de onmetelijke droefenis van al wat is.
T. Adorno

Verstandig ben je als je zinnig kunt denken. Wijs ben je als je inzicht hebt in toestanden waar je met je verstand niet bij kunt.
Anton Quintana – Het boek van Bod Pa